Убод или каснување од инсект често предизвикува мала, црвена испакнатина на кожата, која може да биде болна и да чеша. Последиците од убодот или каснувањето обично целосно исчезнуваат во рок од неколку часа или денови и можат добро да се лекуваат дома. Може да биде тешко да препознаете што ве каснало ако не можете да видите во моментот. Но, не грижете се ако не сте сигурни, бидејќи третманот за повеќето каснувања и убоди е сличен.

Видови убоди и симптоми

Оса и стршлен – Предизвикува ненадејна, остра болка. На кожата може да се формира црвен оток кој може да трае неколку часа и може да биде болен и да чеша. Понекогаш поголемата површина околу убодот може да биде болна, црвена и отечена до една недела. Тоа е мала алергиска реакција која обично не треба да предизвика загриженост. Неколку луѓе може да доживеат сериозна алергиска реакција (анафилакса), предизвикувајќи отежнато дишење, вртоглавица и отечено лице или уста. Ако ги имате овие симптоми, веднаш јавете се на 194.

Пчела – Убодот од оса и пчела предизвикува слични чувства, но пчелите често го оставаат осилото во кожата. Убодот може да предизвика болка, црвенило и оток неколку часа. Како и кај убодите од оса, некои луѓе може да имаат блага алергиска реакција која трае до една недела. Повремено, може да се појават сериозни алергиски реакции, кои предизвикуваат отежнато дишење, вртоглавица и отечено лице или уста. Ако ги имате овие симптоми, веднаш јавете се на 194.

Комарец – Каснувањето од комарец често предизвикува мали црвени испакнатини на кожата. Некои луѓе може да развијат плускавци исполнети со течност. Кај нас комарците не пренесуваат заразни болести, но во некои делови од светот можат да шират сериозни болести како маларија и вирусот Зика. Побарајте итна медицинска помош ако развиете загрижувачки симптоми, како што се висока температура, треска, главоболка и гадење, откако ќе ве каснат комарци во странство.

Крлеж – Каснувањето од крлеж обично не е болно, па можеби нема веднаш да забележите дека сте каснати. Симптомите на каснување од крлеж може да вклучуваат: мала црвена испакнатина на кожата, оток, чешање, блистер, модринка. Крлежите понекогаш можат да пренесат потенцијално сериозна инфекција наречена Лајмска болест, така што крлежите треба да се отстранат од кожата што е можно поскоро. Ако имате симптоми на Лајмска болест, од кои едниот е осип или треска, контактирајте го вашиот лекар.

Болви – Каснувањето од болви може да предизвика мали, црвени испакнатини, обично групирани на една област од кожата. Повремено може да се развијат плускавци. Болвите од мачки и кучиња често касаат под колената, обично околу глуждовите. Тие исто така можат да го нападнат пределот на подлактицата.

Пајак – Каснувањата од пајак оставаат мали пункции на кожата и обично црвенило и оток. Речиси сите 30.000 видови пајаци се отровни. Сепак, забите на повеќето видови се премногу кратки или премногу слаби за да се пробијат низ кожата. Сериозни системски реакции често се јавуваат по каснување од кафеави или виолински пајаци ( Loxosceles sp) и црни вдовици (Latrodectus sp). Во руралното подрачје на крајбрежниот појас на Хрватска, црната вдовица била припитомена. Од моментот на каснувањето до појавата на првите симптоми поминуваат десет минути до еден час, понекогаш и неколку часа, а исклучително веднаш по каснувањето, пациентот чувствува печење и грчеви во каснатото место. Симптомите се грчеви во мускулите, стегање и притисок во кожата на градниот кош, треперење, ладна пот, а пациентот не може да стои или да седи поради силна болка и се однесува исклучително возбудено. Овие симптоми траат 24 часа, а потоа се намалуваат. Доколку не се лекува, последиците траат од седум дена до три недели, а може да бидат фатални само кај пациенти кои веќе боледуваат од други болести како оние со висок крвен притисок и срцеви проблеми. Во третманот на латродектизам се користат симптоматска (мускулни релаксанти, аналгетици и калциум) и специфична (антитоксин) терапија.

Прва помош и третман за лекување на убод:

– Отстранете го осилото или инсектот ако се уште е на кожата.
– Измијте ја погодената област со сапун и вода.
– Нанесете ладна облога и ладете ја најмалку 10 минути.
– Избегнувајте гребење на погодената област на кожата за да го намалите ризикот од инфекција.
– Избегнувајте традиционални домашни лекови, како што се оцет и сода бикарбона, бидејќи веројатно нема да помогнат.
– Болката, отокот и чешањето понекогаш може да траат неколку дена.

Како да се отстрани крлежот?

Ако ве каснал крлеж и тој сè уште е прикачен на вашата кожа, отстранете го што е можно поскоро за да го намалите ризикот од развој на болести како Лајмска болест. Извадете го со пинцета дезинфицирана со алкохол, фаќајќи го крлежот што е можно поблиску до кожата. Целта е да го фатите за глава, без да го дробите, и да го повлечете право нагоре . Ако некој дел остане под кожата, не грижете се, телото ќе го одбие. Добро дезинфицирајте го со алкохол. Не грижете се ако е малку воспалено и црвено. Следете неколку дена и ако каснатото место почне да отекува, или црвенилото се шири, особено ако се појави црвен прстен околу каснувањето, веднаш контактирајте го вашиот лекар, бидејќи тоа може да биде знак за Лајмска болест, инфекција која се пренесува преку крлежи. Откако ќе го отстраните крлежот, залепете го на парче бела хартија и запишете го датумот кога ве каснал. Во случај да треба да посетите лекар, може да биде корисно да се одреди типот на крлежот што ве каснал и да се утврди што го инфицирало.

Ако имате непријатни симптоми по убод или каснување од инсект, следниве третмани може да помогнат:

За болка или непријатност – земајте лекови како парацетамол или ибупрофен.

За чешање – прашајте го вашиот фармацевт за соодветни третмани, тој ќе ви даде соодветен антихистамински крем или таблети.

За оток – редовно нанесувајте ладна облога на погодената област или консултирајте се со лекар или фармацевт за третмани како антихистаминици.

Консултирајте се со лекар во следниве случаи:

– Ако сте загрижени за каснувања или убоди.

– Симптомите не се подобруваат во рок од неколку дена или се влошуваат.

– Убодот или каснувањето е во близина на устата, грлото или очите.

– Голема површина (точка околу 10 см или повеќе) околу каснувањето станува црвена и отечена (во овој случај, лекарот веројатно ќе ве упати на тестирање за алергија). Можеби ќе ви требаат антибиотици ако имате симптоми на пораспространета инфекција, како што се треска, отечени жлезди и други симптоми слични на грип.

Јавете се на 194 ако вие или некој друг има еден или повеќе од следниве симптоми:

– кивање или отежнато дишење
– отечено лице, уста или грло
– се чувствувате лошо
– забрзано чукање на срцето, вртоглавица или чувство на несвестица
– тешкотии при голтање
– губење на свеста.