САД и Турција ги имаат лостовите на моќта да ја запрат војната на Блискиот Исток, а една сила има корист од конфликтот?!

Проектили летаат над Горна Галилеја, северен Израел, 01 октомври 2024 година/EPA-EFE

На 1 октомври, Иран го изврши најмасовниот ракетен напад врз Израел до сега, како одмазда за нападот врз Либан и убиството на лидерот на Хезболах Хасан Насрала во Бејрут, заедно со генералот Абас Нилфорушан од Иранската револуционерна гарда.

Проценките за бројот на проектили се движат од 180 до над 400, а израелската војска побара од граѓаните да не ги снимаат погодените цели, па не се знае вистинската големина на штетата. Меѓу познатите цели беа воените аеродроми, нафтените платформи и седиштето на разузнавачката служба Мосад во Тел Авив, додека на снимката се гледа „дожд“ од ракети на ноќното небо придружен со десетици детонации и повремен ефект на системите за противвоздушна одбрана.

Иранскиот напад врз Израел – фото: Ројтерс

Пред тоа, Израел започна копнена инвазија на Либан. Според извештаите, операцијата започнала вечерта на 30 септември со „ограничена прекугранична операција“, по масовното бомбардирање на Бејрут и долината Бека, со цел да се ослабне отпорот на Хезболах. Од 23 септември досега се убиени повеќе од илјада луѓе, меѓу кои 87 деца, се наведува во извештајот на либанското Министерство за здравство. Околу еден милион луѓе беа раселени од југот на Либан, додека околу 60.000 мораа да ги напуштат своите домови на северот на Израел.

Кабинетот за национална безбедност на Израел го нарече копнениот напад „следна фаза“ од неговата војна против Хезболах, додека премиерот Бенјамин Нетанјаху отиде чекор понатаму и му се закани на Иран, кој го поддржува Хезболах, дека „промената на режимот ќе дојде многу побрзо отколку што мислат луѓето“.

„Секој момент, вашиот режим – благородниот персиски народ – е се поблиску до бездната“, им порача Нетанјаху на граѓаните на Иран.

Истовремено, Израел изврши напади врз јеменското пристаниште Ходеида, како знак на одмазда против движењето Ансар Алах (Хути) и ги засили воздушните напади врз Сирија, кои траат со години бидејќи Израел беше вклучен во цивилното војна таму.

Целиот регион моментално е на работ на општа војна, која лесно може да се претвори во нуклеарна војна, имајќи предвид дека Израел има нуклеарно оружје и дека САД одржуваат околу 43.000 војници на Блискиот Исток, кои лесно може да бидат цел на Иран, шиит-милиции во Ирак или други сојузници на Техеран. Американските трупи ја окупираат и источна Сирија и се стационирани во неколку напредни бази, кои би можеле да бидат отсечени доколку избие општ конфликт.

Откако палестинскиот Хамас го нападна Израел на 7 октомври минатата година, земајќи стотици заложници и убивајќи повеќе од 1.100 луѓе, имаше многу можности да се запре војната. Израел потоа веднаш започна масовно бомбардирање и копнена офанзива против Газа, во која досега загинаа најмалку 41.000 луѓе, со цел целосно да го уништи Хамас. Додека безброј „повици до двете страни за воздржаност“ дојдоа од меѓународната заедница, вклучително и САД, како главен сојузник на Тел Авив, интензитетот на воените операции на Израел и одмаздата на сојузниците на Иран во регионот растеше.

Демонстрантите се собираат против владата и за да покажат поддршка за заложниците кои беа киднапирани за време на смртоносниот напад на 7 октомври, среде тековниот конфликт во Газа меѓу Израел и Хамас, во Тел Авив, Израел на 1 септември, 2024. REUTERS/Флорион Гога

САД масовно го вооружуваат Израел иако го „понижуваат“.

За цело време, САД ја засили испораката на бомби, ракети и друго оружје од кое зависи Израел, додека предлагаше прекин на огнот и мировни преговори. Од почетокот на војната против Хамас на 7 октомври 2023 година до крајот на август оваа година, Вашингтон испорача повеќе од 50.000 тони опрема на Израел во 500 летови транспортни авиони и 107 транспортни бродови на крајот на септември Била одобрена милијарда долари воена помош, откако Израел започна масовни напади врз Либан, пишува Еуроњуз. 

Инаку, Израел редовно ја добива убедливо најголемата финансиска помош од САД од сите земји и таа во 2022 година изнесува 3,3 милијарди долари, од кои 99,7 отсто отишле за војската. Соединетите Американски Држави, исто така, имаат 10-годишен договор да платат воена помош од 3,8 милијарди долари за „да ја одржат квалитативната предност пред своите соседи“. Тие „инвестиции“ од парите на даночните обврзници повеќекратно се враќаат во воено индустрискиот комплекс од кој Израел купува 69 отсто од увезеното оружје. Од Германија купува 29,7 отсто, а од Италија 4,7 отсто.

И САД се директно вклучени во војната, па американските авиони и противвоздушната одбрана одиграа клучна улога во соборувањето на иранските беспилотни летала и ракети кои Техеран ги лансираше како „кореографија“ и однапред најавена одмазда по воздушниот напад на конзулатот во Дамаск, пишува во анализата.

Израел во голема мера се потпира на американското оружје бидејќи дури и домашните системи како „Железната купола“ зависат од увезените делови, а авијацијата се состои од американски борбени авиони. Тоа во теорија го остава ранлив на притисок од САД, или евентуално Германија, да постигне мир или барем прекин на огнот, но тоа не се случи и покрај повиците од сојузниците како Франција да му се закануваат на Тел Авив посилно.

Во својата последна анализа на конфликтот, Си-Ен-Ен забележува дека Нетанјаху започна копнен напад врз Либан само неколку часа откако американскиот претседател Џозеф Бајден рече дека треба да има итен прекин на огнот. Дури и на прашањето што знаат САД за операциите на израелските специјални сили на југот на Либан, тој рече дека ќе биде добро ако престанат. Токму спротивното од тоа е изјавата на Нетанјаху дека „нема место на Блискиот Исток до кое Израел не може да стигне“.

Во март, осум американски сенатори испратија писмо до Бајден во кое се вели дека испраќањето воена помош за Израел го прекршува членот 6201 од Законот за странска помош. Имено, според американските прописи, не е дозволено да се вооружуваат земји кои „го бранат или на друг начин го ограничуваат, директно или индиректно, транспортот или испораката на хуманитарна помош од САД“, додека УСАИД му испрати на државниот секретар Ентони Блинкен извештај од 17 страници за „Случаи на мешање на Израел во хуманитарните напори, вклучително и убивање на хуманитарни работници, бомбардирање на медицински установи и болници, отфрлање камиони со храна и лекови итн.“. Сето тоа заврши со изјавата на Стејт департментот во мај дека „во моментов не оценува дека Владата на Израел го брани или на друг начин го ограничува транспортот или испораката на американска хуманитарна помош“.

Политико објави дека некои високи функционери на Белата куќа дури и отидоа зад грбот на Бајден, приватно велејќи му на Израел дека САД ќе ја поддржат одлуката за зголемување на воениот притисок врз Хезболах. Тоа, наводно, доаѓа откако администрацијата на Бајден јавно ја повика израелската влада во последните недели да ги намали своите напади, рекоа американски и израелски официјални лица.

Американскиот претседателски советник Амос Хохштајн и Брет Мекгурк, координатор на Белата куќа за Блискиот Исток, им кажаа на највисоките израелски претставници во последните неколку недели дека САД се согласија со стратегијата на Нетанјаху да го пренасочат воениот фокус на север, против Хезболах, за да ја убедат групата да преговара за крај на конфликтот. изјавија официјални лица за Политико.

Си-Ен-Ен објаснува дека причината за целосната неспособност на Вашингтон да направи било што е влијанието што војната може да го има врз ноемвриските избори. Имено, потпретседателката и демократска кандидатка Камала Харис досега најмногу се држеше до позицијата на Вашингтон, без оглед на повременото спомнување на цивилни жртви во Газа, во страв да не ја загуби поддршката од исклучително силен произраелски дел од електоратот и донаторите во кампањата.

Овој, како што се наведува, „импотентен и понижувачки“ тренд на израелско пркосење на наводните американски желби се повторува уште од почетокот на војната, додека Нетанјаху прво презема потези, а потоа се консултира со САД.

„Поради ваквиот израелски пристап, администрацијата на Бајден често се чини дека е случаен минувач, а не активен играч во настаните, како што доликува на една суперсила. се залагаат за прекин на огнот во Газа кои се чини дека не сакаат ниту Нетанјаху ниту Хамас“, се вели во анализата.

Турција, како регионална сила на НАТО со цврсти односи со Иран, потенцијално може да изврши притисок врз двете страни.

Според извештајот на Oil Change International, 28 отсто од суровата нафта увезена од Израел поминува низ него на пат од Азербејџан, преку гасоводот Баку-Тбилиси-Џејхан (БТЦ).

фото: Еуроњуз

Поради ова, Анкара често беше под силен меѓународен притисок едноставно да го прекине протокот на нафта за Израел, имајќи предвид дека претседателот Реџеп Таип Ердоган редовно зборува за тоа како се случува геноцид во Газа. Во една прилика дури и се закани дека ќе го нападне Израел, што е многу посериозно од прекинувањето на нафтата.

Меѓутоа, на тој начин Турција би го прекршила меѓународното право, нејзините договорни обврски и би го уништила својот статус на земја со безбеден транзит на енергија, што и е многу важно поради нејзината географска положба. Имено, Турција е безусловно обврзана да обезбеди слободен проток на нафта низ гасоводот и доколку го запре, би била принудена да плати значителни финансиски надоместоци. Анкара, исто така, потпиша договор според кој е одговорна за секое одложување на изградбата на гасоводот или транспортот на нафта, без разлика на причината.

Русија донекаде има корист од војната, но мора да балансира „на работ од нож“

Русија може директно да биде вовлечена во општа војна на Блискиот Исток поради нејзините трупи и бази во Сирија, особено во пристаништето Тартус. Иако Москва вети дека ќе и помогне на владата на претседателот Башар ал Асад, кој војува со Израел од почетокот на граѓанската војна во 2011 година, Русија главно ги игнорираше нападите на Израел, не сакајќи да влезе во војна со САД. Покрај тоа, поради конфликтот во Украина, таа веќе е на работ на војна со целата НАТО алијанса која може да стави крај на човештвото.

Затоа, реакцијата на Русија на ескалацијата на насилството е впечатливо пригушена и слична на оние кои доаѓаат од Западна Европа, особено од Франција. Се состои од осуда на израелските убиства и агресија врз соседните земји, како и покренување иницијативи пред ОН кои немаат шанси да поминат во Советот за безбедност поради американското вето.

Обединети нации / Фото EPA-EFE/JUSTIN LANE

Москва, балансирајќи ја својата позиција на Блискиот Исток, не му се закани на Израел како Турција, но не го осуди отворено нападот на Хамас на 7 октомври, кој е поддржан од нејзиниот сојузник Иран. Како дополнителен слој на компликација, се наметнува претходното учество на палестинските борци во војната против Асад, особено во предградието на Дамаск, Дара, но нивните односи со „иранската оска на отпор“ сега практично се обратни.

Како што се наведува во текстот на американскиот CNBC од минатата година, американските аналитичари сметаат дека Русија може да има корист од војната на Блискиот Исток на неколку начини.

Ова е точно и денес бидејќи го одвлекува вниманието на Вашингтон и на западната јавност од војната во Украина. Што е уште поважно, масовните испораки на оружје за Израел се на штета на Киев бидејќи најчесто се произведуваат во истите фабрики, особено артилериските гранати од 155 милиметри. Со оглед на тоа што Русија веќе има огромна предност во огнената моќ, дури и најмалиот прекин на снабдувањето може да ја турне украинската војска преку работ и да го забрза распадот на фронтот.

Исто така, порастот на цената на нафтата поради нестабилноста на овој клучен регион и одговара на Русија како главен извозник, но не по цена на општа војна во која би настрадале нејзините сојузници како Сирија и Иран. Поширок конфликт, исто така, би ја принудил Русија или да ги напушти своите сојузници, што би го уништило нејзиниот кредибилитет во земјите од „глобалниот југ“, или да биде принудена да ги снабдува со оружје и муниција на неодредено време, како што направи Америка на Украина, додека таа самата е во војна.

„Русија има корист од локализиран и долготраен конфликт меѓу Израел и Хамас, кој е ограничен на Газа, но ако конфликтот навистина се отвори на неколку други фронтови како Сирија или Ирак или Либан, тогаш ова може да стане многу проблематичен развој на настаните. Ова е многу, многу нервозен момент за Москва, тоа може да претставува можност за нив, но исто така може да претставува многу катастрофален исход за нивното влијание на Блискиот Исток, ако конфликтот излезе од контрола“, рече геополитичкиот аналитичар за CNBC. во тоа време Самуел Рамани од престижниот британски институт RUSI.

 

Почитуван читателу,

Нашиот пристап до веб содржините е бесплатен, затоа што веруваме во еднаквост при информирањето, без оглед дали некој може да плати или не. Затоа, за да продолжиме со нашата работа, бараме поддршка од нашата заедница на читатели со финансиско поддржување на Слободен печат. Станете член на Слободен печат за да ги помогнете капацитетите кои ќе ни овозможат долгорочна и квалитетна испорака на информации и ЗАЕДНО да обезбедиме слободен и независен глас кој ќе биде СЕКОГАШ НА СТРАНАТА НА НАРОДОТ.

ПОДДРЖЕТЕ ГО СЛОБОДЕН ПЕЧАТ.
СО ПОЧЕТНА СУМА ОД 100 ДЕНАРИ

Видео на денот