РЕВИЗОРИТЕ ОТКРИВААТ: ЕСМ дал милиони евра за проекти што се започнати и до никаде не стигнале
![](https://www.slobodenpecat.mk/wp-content/uploads/2021/12/АД-ЕСМ.jpg)
Во периодот од 2011 до 2020 година Електростопанство на Македонија (ЕСМ) инвестирало во проекти 21,5 милиони евра, а проектите останале незавршени и набавената опрема фаќа прашина. Ова го констатирал Државниот завод за ревизија. Овие проекти се однесуваат на: имплементирање Интегриран компјутерски систем, опрема за подобрување на телекомуникациите и вмрежување, систем за следење на движење на јаглен, изградба на брана и акумулација на ХЕ Бошков Мост, подготовка на предлог-проект за Луково Поле, изградба на деловната заграда на ЕСМ и расходи за консултантски услуги и физибилити студии за проекти што не се реализирани.
Во секој од овие проекти може да се откријат многу недоследности и неодговорност. Колку за илустрација, еве ја „приказната“ за опремата за подобрување на вмрежување за телекомуникациска опрема. Во 2014 година склучен е договор, а потоа од 2015 година до 2020 година, дури 8 анекси!
„Врз основа на доставената документација за статусот на реализацијата на договорот од јуни 2020 година, вкупната вредност на договорите и анексите изнесува 10 милиони евра, без вклучен ДДВ. Договорот требало да биде реализиран најдоцна до ноември 2015 година, а со последниот Анекс бр. 8 од ноември 2020 година, неговото времетраење е продолжено до целосно реализирање, но не подоцна од 30 ноември 2020 година. Договорот не е реализиран целосно, а опремата е евидентирана на сметката материјали во подготовка во износ од 541 милион денари“, пишува во Извештајот.
Ревизорите утврдиле дека за 10 години не е реализирана и модернизацијата на РЕК Битола 1, а се направени трошоци од 21 милион евра.
„Најголем дел од расходите, или 55 проценти, претставуваат адвокатски трошоци за застапување во арбитражна постапка и трошоци што произлегуваат од изгубената постапка, за кои АД ЕСМ Скопје нема признаено резервирање. Дополнително, 39 проценти од расходите се врз основа на исплатен аванс и повлечени кредитни средства за осигурување на кредитот и 6 проценти платената провизија за неповлечени, а одобрени средства од кредитна линија за финансирање на овој проект“, забележа ревизорот.
Во Извештајот на Државниот завод за ревизија констатирано е дека и ИТ-системот е стар и дека „претставува висок ризик за нормално функционирање и може да доведе до отежнато работење.
Во однос на јавните набавки, наведено е дека „во огласот од јавниот повик за набавка на 18.000 тони мазут за потребите на РЕК Битола и РЕК Осломеј не е побарано добавувачот да поседува документи за докажување на способноста (економска и финансиска состојба и техничка и професионална способност). Потоа за оглас за набавка на 15.200 тони мазут за РЕК Битола и за Осломеј, не е побарано добавувачот да поседува сертификат за квалитет на производот, посебно ако се има предвид дека набавувачот навел дека мазутот треба да биде од Грција, а во изјавата за сообразност на нафтените деривати, која е во прилог на фактурата, пишува дека е од Бугарија.
Конечната оценка на ДЗР е:
„Со извршената ревизија за 2020 година, изразивме неповолно мислење за реалноста и објективноста на финансиските извештаи за 2020 година и за усогласеност со законската регулатива, упатства и воспоставени политики“.