Тензиите меѓу Турција и Хезболах значително се променија со текот на годините и често беа обликувани од геополитичкото опкружување на Блискиот Исток. Историски гледано, односите на Турција со Хезболах беа сложени, особено за време на сириската граѓанска војна, кога спротивставените позиции создадоа значителен јаз. Меѓутоа, со почетокот на војната во Газа, потенцијалот за поширока нестабилност на Блискиот Исток ја смени динамиката меѓу Анкара и либанската организација.

За време на сириската граѓанска војна, Турција и Хезболах се најдоа на спротивни страни од конфликтот. Турција поддржуваше различни опозициски групи кои се борат за соборување на режимот на Асад, додека Хезболах, шиитска милитантна група поддржана од Иран, застана на страната на Асад. Оваа идеолошка и политичка амбивалентност доведе до значителни тензии во односите, поради што тие беа сметани за противници.

Во овој период Хезболах ја критикуваше политиката на Турција во регионот, сметајќи ја како закана за нејзиното влијание во Либан и Сирија.

„Ердоган ја позиционираше Турција како лидер на исламскиот свет и заштитник на Палестинците. Иако Хезболах и Турција беа ривали во Сирија, тие сега се на иста страна и ги поддржуваат Палестинците“, рече Џошуа Лендис, директор на Центарот за Студии за Блискиот Исток на Универзитетот во Оклахома во интервју за порталот „Responsible Statecraft“.

Заедничка цел

Сепак, во светло на ескалацијата на конфликтот во Газа, улогата на Турција стана поизразена, а претседателот Ердоган отворено ја изрази својата солидарност со Либан. Поместувањето на фокусот на двете земји кон заедничка цел – Палестина и отпорот кон Израел, доведе до нијансирана преориентација на односите.

Според Гокан Ерели, координатор на заливските студии во Турскиот центар за блискоисточни студии (ОРСАМ), предупредувањата на Турција против ескалација на конфликтот „ја одразуваат нејзината посветеност на регионалната стабилност и нејзината желба да избегне тешки хуманитарни, геополитички, безбедносни и економски последици“.

Реториката на Ердоган еволуираше за да го задржи овој фокус, нагласувајќи ја солидарноста со Либан, истовремено осудувајќи ги акциите на Израел. Турскиот претседател ја опиша поддршката на Западот за Израел како „срамна“ и предупреди на „голема катастрофа“ што ќе произлезе од конфликтот, што сигнализира стратешко усогласување со Либан со цел да се балансира израелското влијание во регионот. Тој во говорот пред Генералното собрание на ОН го нарече и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху „Хитлер“, наведува Еуроњуз.

Сепак, важно е да се напомене дека додека Ердоган се солидаризира со либанската држава, тоа не може да се толкува како директна поддршка за Хезболах.

„Поддршката на Ердоган за солидарност со либанската држава не треба да се толкува како поддршка за Хезболах или која било друга недржавна група“, објасни Ерели, нагласувајќи дека односот на Турција со Либан е првенствено однос меѓу државите.

И покрај сето тоа, многу експерти веруваат дека турското влијание врз Хезболах останува ограничено:

„Мислам дека Турција нема многу моќ или, да бидам искрен, многу е загрозена во Либан. Таа сè уште е доста далеку од матичната територија на Турција и нејзините основни интереси“, изјави за РС Арон Лунд од тинк-тенкот Century International.

Тој нагласи дека иако Турција може да реагира на регионалните кризи, нејзините историски односи и емоционални вложувања најмногу се насочени кон Палестина, а не кон Либан.

Иако односите меѓу Турција на Ердоган и Хезболах доживеаја значителни промени, од ривалство до форма на неразвиено партнерство во соочувањето со заедничките предизвици, како што се развива ситуацијата на Блискиот Исток, нема сомнеж дека тоа ќе биде еден од клучните решенија  за стабилноста во регионот, наведува Еуроњуз.